Hoe herken je een burn-out bij een collega? En wat als een manager niet naar je luistert? Lezers stuurden ons vragen over waar zij op hun werk tegenaan lopen. GZ-psycholoog Ruth de Heer beantwoordt hier jullie meestgestelde vragen.
Hoe voorkom je dat je je werk meeneemt naar huis als je buiten werk niet genoeg afleiding vindt?
“Je werk leuk vinden en daar vol voor gaan is prima, maar je hebt daarnaast nog andere zaken nodig voor een rijk leven”, zegt De Heer. “De vraag is waarvan je geniet en wat jou in balans brengt. Dat kan voor de een meer in sociale activiteiten zitten en voor de ander in een yogalesje.”
“Na een drukke werkdag kan het oncomfortabel voelen om te ontspannen. Dit ongemak vermijden kan leiden tot overwerken. Het is goed om jezelf hierin uit te dagen en na te denken over waarvan je kunt genieten na een volle dag werken. Als je hier meer zicht op hebt, dan helpt dat zeker om de knop om te zetten in de avonduren.”
Wat als je manager niets doet met alles wat het personeel aankaart qua problemen?
“Laat in dit geval je stem horen, maar met oog op wat het met de ander doet. Je ziet vaak dat als een medewerker zich niet gehoord voelt, hij of zij harder gaat roepen. Dit kan een valkuil zijn, omdat het verzet kan oproepen bij de andere partij, zoals het management. Misschien zit het management wel in de knel en kunnen ze het niet zomaar oplossen of een blik medewerkers openen. Als zo’n gesprek langer duurt, kan het verharden. Vanuit die emotie is het dan weer moeilijker om begrip te tonen voor elkaar.”
“Verdiep je in zo’n situatie in het standpunt van de ander en kijk of je in gesprek kunt gaan over wat wel mogelijk is. Zo zorg je dat er wederzijds begrip is en kun je samen naar een oplossing kijken.”
“Een voorbeeld is het aankaarten van hoge werkdruk. Als je manager zegt dat het niet mogelijk is een extra werknemer aan te nemen, vraag dan hoe het wel opgelost kan worden. Je kunt bijvoorbeeld vragen of je de juiste prioriteiten stelt. Of kun je je taken misschien minder uitgebreid afronden?”
Hoe zorg je ervoor dat nieuwe collega’s hun eigen grenzen blijven bewaken in plaats van zichzelf altijd te willen bewijzen?
“Veiligheid binnen de cultuur is cruciaal. Zorg dat alles bespreekbaar is zonder dat je afgerekend wordt op fouten of tekortkomingen. Het is belangrijk om samen te onderzoeken wat nodig is om een project tot een goed einde te brengen. Of samen prioriteiten te stellen wanneer het niet lukt het werk binnen de werkweek goed af te ronden.”
“Bij je grenzen aangeven is een goede balans belangrijk. Als het teveel wordt, denken mensen vaak dat ze meer grenzen moeten aangeven. Het is ook belangrijk om voor jezelf op te komen, maar zorg niet dat je gaat overbegrenzen. Zoals nee zeggen tegen taken die bij jouw rol horen. Het gaat namelijk ook over hoe je met elkaar samenwerkt.”
“Stel dat je een projectmanager bent. Het project loopt uit de klauwen en je werkt daarom avonden door. Als je dan je grenzen aangeeft en die avonden niet meer werkt, kunnen er dingen misgaan. Bespreek in plaats daarvan met je team dat het te veel tijd kost. Kijk samen hoe je het project beter kunt stroomlijnen zodat je die avonden niet hoeft te werken.”
Hoe kun je als collega vroegtijdig merken dat je collega richting overspannenheid of een burn-out gaat?
“Als je je collega kent, weet je hoe die persoon zich normaal gedraagt. Let erop of dat gedrag verandert, hoe iemand zijn werk uitvoert, kijk naar de uitstraling en fysieke signalen. Je ziet vaak dat mensen prikkelbaar en stiller zijn. Soms lopen ze rood aan en hebben ze klamme handen. Mensen gaan vaak ook op gekke momenten werken, komen te laat of vergeten dingen.”
“Ook als er privé dingen spelen, is het goed om hierop te letten bij een collega. Denk bijvoorbeeld aan iemand die in een echtscheiding zit of mantelzorger is.”
“Zie je signalen? Vraag de collega dan hoe het gaat en open het gesprek. Luister vooral en kom niet te snel met adviezen. Vervolgens kun je iemand aanmoedigen hulp te zoeken, zoals praten met een leidinggevende of huisarts. Dat is vaak een drempel voor mensen.”
Hoe kun je het werkplezier vergroten en behouden in drukke periodes?
“Onder druk kun je je anders gaan gedragen tegen elkaar. Zo heb je minder lolletjes, praatjes over privézaken of word je wat kribbiger.”
“Als je onder heel hoge druk staat, is het juist in die tijden belangrijk om aandacht voor elkaar te hebben en dat de verhouding tussen kritiekpunten en complimenten goed is. Benoem dingen die goed gaan, vier successen en stel ook doelen. Als je elkaar aanmoedigt, help je elkaar een goede prestatie te leveren.”
“Emotionele steun van collega’s werkt als een buffer tegen een tijdelijk verhoogde werkdruk. Het beschermt de bevlogenheid en energie van werknemers. In drukke periodes is het dus juist belangrijk om die verbinding te behouden. Mensen weten dan dat ze er niet alleen voor staan.”
“Kijk in zo’n periode waar er binnen het team behoefte aan is. Wil je af en toe iets leuks doen samen? Of misschien elke dag een lunchwandeling maken voor de kleine momentjes van verbinding?”
Lees het hele artikel hier:
Hoe merk je een burn-out bij een collega? ‘Kom niet te snel met advies’ | NUjij | NU.nl
