Een collega die te veel praat of steeds een grapje maakt dat je eigenlijk niet grappig vindt: als je niet goed met je collega overweg kunt, veroorzaakt dat frustrerende situaties op de werkvloer. Hoe ga je daarmee om?
“Er zijn heel veel redenen waarom mensen op de werkvloer botsen”, vertelt Muel Kaptein, hoogleraar Bedrijfsethiek en Integriteit aan de Erasmus Universiteit. “Ieder mens is anders. Mensen hebben verschillende inzichten, karakters en interesses. Je collega’s kun je niet uitkiezen. En je kunt elkaar niet negeren, want je bent van elkaar afhankelijk.”
Ook ongelijkwaardige verhoudingen kunnen tot frustraties leiden. “Er zijn mensen met meer bevoegdheden, zoals managers. Zij bepalen wat je doet en daar moet je naar luisteren. Maar aan de andere kant heb je ook een eigen wil en inzichten. Als die verschillen, kan dat tot ruzies leiden.”
Aukje Nauta is onderzoeker op het gebied van werk bij de Universiteit Leiden. Ze vertelt dat er frustraties kunnen ontstaan over werkgerelateerde zaken, maar ook over de persoon zelf. “Je kunt bijvoorbeeld botsen over hoe taken uitgevoerd worden. Maar het kan ook persoonlijk zijn. Iemand kan voortdurend te veel praten of niet lekker ruiken.”
Collega’s kunnen zich ook aan elkaar ergeren als ze in verschillende dingen goed zijn. “Een collega heeft misschien iets wat jij niet hebt”, vertelt gz-psycholoog Ruth de Heer van The Mental Move, een organisatie die zich richt op preventieve psychologische zorg voor werknemers. “Als jij bijvoorbeeld iemand bent van de grote lijnen en je collega is van de details, kan dat ontzettend irriteren. Tegelijkertijd vult dit elkaar heel mooi aan.”
‘Zeg het als je ergens mee zit’
Als je je collega vervelend vindt, kun je dit het best zeggen. “Maak van je hart geen moordkuil”, benadrukt Kaptein. “Je ziet op de werkvloer vaak een opeenstapeling van misverstanden ontstaan. Als iemand zegt het niet zo bedoeld te hebben, keert de rust weer terug.”
Het is belangrijk op een niet-veroordelende manier uit te leggen waar je tegenaan loopt. “Dat heet geweldloos communiceren”, vertelt Nauta. “Hou het bij jezelf en vertel waar jij tegenaan loopt. Vraag vervolgens of iemand dit voortaan niet meer kan doen. Zo kun je iemand anders uitleggen hoe je je voelt, zonder dat het zich opstapelt en je ineens ontploft.”
Zeggen waar je tegenaan loopt, kan nog lastiger zijn als de irritaties persoonlijk zijn. Vertel je het iemand dan ook als je diegene vindt stinken? “Als je daar echt last van hebt, moet je het zeggen”, adviseert Nauta. “Dat is ontzettend moeilijk. Maar als je eenmaal die stap gezet hebt en je doet het respectvol, is dat zo’n opluchting. Voor jezelf en ook voor de ander.”
Wat je vooral niet moet doen, is roddelen, vindt Nauta. “Als je elkaar uit de weg gaat en achter elkaars rug om over elkaar praat, komen collega’s tegenover elkaar te staan. Ook al voelt roddelen op het moment zelf best prettig, op de lange termijn verziekt het de cultuur, omdat problemen dan blijven bestaan.”
Bespreek het met een vertrouwenspersoon of leidinggevende
Het is een grotere stap om tegen je leidinggevende te zeggen wat je dwars zit. “Als je daarover twijfelt, kun je ook naar een vertrouwenspersoon gaan”, zegt Kaptein. “Het is goed te weten dat die persoon het niet van je overneemt, maar je advies geeft. Diegene gaat het gesprek niet voor je voeren.”
Het kan ook gebeuren dat iemand gepest wordt, waardoor diegene zijn leidinggevende of collega niet mag. “Het is altijd het beste om de pester rechtstreeks aan te spreken”, zegt Nauta. “Maar als je dat niet durft, zijn er andere wegen, zoals de vertrouwenspersoon.”
Ook als het om grensoverschrijdend gedrag gaat, kun je hulp inschakelen. “Dat kan als iemand je bijvoorbeeld intimideert of voortdurend ondermijnt”, zegt Kaptein. “Je kunt het dan melden bij een meldpunt van de organisatie, de klachtencommissie of Bureau Integriteit. Die gaan het dan onderzoeken.”
Zie je dat een collega gepest wordt? “Dan is direct ingrijpen om te helpen het moedigste”, zegt Nauta. “Als je ter plekke ingrijpen eng vindt, kun je altijd achteraf naar de gepeste toestappen om te vragen of je kan helpen. Dat is beter dan het op zijn beloop laten. Ingrijpen zorgt voor een bedrijfscultuur die veilig en plezierig is.”
‘Hoe diverser het team, hoe beter’
Het is belangrijk te accepteren dat je het niet met iedereen eens kan zijn, benadrukt Nauta. Ook Kaptein adviseert verschillen te accepteren. “Blijf interesse in elkaar tonen en probeer elkaar te begrijpen”, zegt hij. “Erken ook dat er een hiërarchie binnen het bedrijf is. Je hebt het niet allemaal voor het zeggen. En daar moet je je soms bij neerleggen.”
Dat collega’s verschillend zijn, kan volgens alle drie de experts ook positief zijn. “Realiseer dat de beste teams heel diverse teams zijn”, zegt De Heer. “Wanneer je heel erg op elkaar lijkt, kun je het misschien makkelijker gezellig hebben, maar vul je elkaar ook minder aan. Je denkt te veel hetzelfde. Hoe diverser, hoe meer kwaliteit je in je team brengt.”
Lees het hele artikel hier:
Hoe ga je om met frustraties op werk? ‘Zeg het ook als je collega stinkt’ | Slimmer leven | NU.nl
